1844 yılında İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Urfa, Halep ve Şam sancaklarında kaymakamlık ve valilik görevlerinde bulunmuştur. Uzun zaman Duyun-u Umumiye yöneticiliği yaptığı için Direktör Ali Bey ismi ile anılmış ve gerçek ismi unutulmuştur. 1899 yılında İstanbul’da vefat etmiştir. Yazmış olduğu yazılarda klasisizm akımından etkiler görülmektedir.
İlköğrenimini özel dersler ile tamamlamıştır. Fransızcayı çok iyi bilmektedir. Memurluk yaşamına Babıali Tercüme Odasında başlamıştır. Tüm hayatını memurluk yaparak geçirmiştir. Bunun yanında sanat ile uğraşacak vakti de bulmuş ve sanat anlamında ilk sayılan eserler ortaya koymuştur.
Tiyatrolarda gülmece unsurlarına çok fazla yer vermiştir. Tiyatro eserlerini halkın konuştuğu gündelik dil ile ifade etmiştir. Sade dil ile tiyatrolarını kaleme alır. Yazmış olduğu bu eserlerde Türk tiyatrosunun gelişmesine katkı sağlamaktadır.
Edebi Kişiliği
Direktör Ali Bey’in edebiyat tarihinde tam adı bilinmemektedir. Sadece adının Ali olduğu hakkında bilgi vardır. Direktör sözcüğü, Osmanlı Türkçesi bir kelimedir ve müdür demektir. Duyun-u Umumiye’de yani Dış Borçlar İdaresinde müdürlük yapmaktadır. Bu nedenle kendisine Direktör Ali Bey denilmiştir. Direktör Ali Bey mizah kavramında en çok karşımıza çıkmaktadır.
Teodor Kasap’ın çıkarmış olduğu ve Türkçede ilk mizah dergisi olarak bilinen Diyojen’de mizah yazıları kaleme almıştır. Çok esprili bir dile sahip olması kendini mizah alanında önemli bir yere taşımıştır.
Ayrıca gene Teodor Kasap’a ait “Çıngıraklı Tatar” ve “Hayal” dergilerinde mizah yazıları yazmıştır.
“Lehçetül Hakayık” isminde Türk edebiyatında ilk mizah sözlüğünü çıkarmıştır. Mizah sözlükleri kişilerin aklına gelmeyecek bir bakış açısı ile nesnelerin tasvirini yapmaktır. Direktör Ali Bey de bu işi layığı ile yapmış ve esprili dilde ilk Türkçe sözlüğü çıkarmıştır.
Seyahat Jurnali, batılı anlamda ilk günlük eseridir. Bu geziyi Hindistan’da yapmıştır. Fakat günü gününe olayları anlatmıştır. Bu nedenle hem günlük hem de gezi yazısı olarak bilinmektedir. Buna rağmen ilk günlük olarak tarihe geçmiştir. Bunun nedeni ise, ilk gezi yazısının 16. yy.da Seyid Ali Reis tarafından yazılmış olan Mimatül Memalik adlı eserin olmasıdır. Bu döneme kadar günlük olmamasından kaynaklı bu esere ilk günlük denilmektedir.
Eserleri
Oyun Türü: Tosun Ağa, Geveze Berber, Misafiri İstiskal, Gavo Minar ve Şükerası isimli tiyatro eserleri bulunmaktadır.
Roman Türü: Evlenmek İster Bir Adam. Bu romanı kendi yazmamıştır, tercüme etmiştir.
Mizah Türü: Lehçetül Hakayık ( ilk mizah sözlüğü) ve Seyyareler isimli mizah hikâyeleri bulunmaktadır.
Tiyatro Eserleri
- Kokona Yatıyor Yahut Madam Uykuda
- Tosun Ağa
- Ayyar Hamza
- Misafiri İstiskal
- Geveze Berber
- Gavo Minar ve Şürekâsı
- Letafet
- Letafet Baha Dürder
- Lehçetü ‘l-hakâyık
- Evlenmek İster Bir Adam
- Lehçetü’l-hakâyık
- Seyahat Jurnali
- Seyyâreler
