Erzurum, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan bir şehirdir. Tarihi oldukça eski dönemlere dayanmaktadır.
Erzurum’un tarihçesi, MÖ 4000 yıllarına kadar uzanmaktadır. Urartular, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar gibi birçok medeniyetin egemenliği altında kalmıştır. Şehir, tarihi İpek Yolu üzerinde bulunması nedeniyle önemli bir ticaret merkezi olmuştur.
Erzurum, 1071 yılında Selçuklu Sultanı Alparslan tarafından Bizans İmparatorluğu’ndan alınmıştır. Selçuklular döneminde şehir, ticaret, sanat ve kültür açısından büyük bir gelişme göstermiştir.
Erzurum, 1514 yılında Yavuz Sultan Selim’in İran Seferi sırasında Osmanlı İmparatorluğu’na katılmıştır. Osmanlı döneminde de önemli bir ticaret ve kültür merkezi olarak varlığını sürdürmüştür.
I. Dünya Savaşı’nda Rus işgaline uğrayan Erzurum, 1918 yılında Türk Kurtuluş Savaşı sırasında kurtarılmıştır. Cumhuriyet döneminde de Erzurum, stratejik önemi nedeniyle önemli bir askeri merkez olarak kullanılmıştır.
Erzurum, günümüzde tarihi, kültürel ve doğal güzellikleri ile turistik bir yer olarak ziyaretçilerini ağırlamaktadır. Ayrıca, eğitim, sağlık ve ticaret alanlarında da önemli bir merkezdir. Atatürk Üniversitesi gibi önemli üniversitelere ev sahipliği yapmaktadır ve sağlık turizmi açısından da önemli bir potansiyele sahiptir.
Erzurum Etimolojisi
Erzurum’un etimolojisi hakkında farklı teoriler bulunmaktadır. Ancak en yaygın kabul edilen teori, şehrin adının “Arz-ar-Rûm” ya da “Erzen-i Rûm” şeklinde Arapça kökenli bir kelime grubundan geldiğidir.
“Arz” kelimesi “toprak” anlamına gelirken, “Rûm” kelimesi “Roma” anlamına gelmektedir. Dolayısıyla “Arz-ar-Rûm” ifadesi, “Roma Toprakları” ya da “Roma Ülkesi” anlamına gelmektedir. Bu adlandırma, şehrin Bizans İmparatorluğu egemenliği altında olduğu dönemde kullanılmıştır.
Diğer bir teori ise, Erzurum’un adının “Erzen” adlı bir Türk boyundan geldiği yönündedir. Ancak bu teori, daha az kabul görmektedir.
Erzurum’un etimolojisi hakkında farklı görüşler olsa da, Arapça kökenli “Arz-ar-Rûm” ifadesinin en yaygın kabul edilen teori olduğu söylenebilir.
Erzurum Coğrafi Konumu
Erzurum, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan bir şehirdir. Doğusunda Kars, güneyinde Erzincan, batısında Bayburt ve Gümüşhane, kuzeyinde Ağrı ile sınır komşusudur. Şehrin yüzölçümü yaklaşık 25.000 km²’dir.
Erzurum, tarihi İpek Yolu’nun güzergahı üzerinde yer almaktadır. Ayrıca, Aras Nehri’nin kaynaklarından biri olan Karasu Nehri, şehrin güneyinden geçmektedir. Erzurum’un rakımı oldukça yüksektir ve deniz seviyesinden 1.950 metre yükseklikte bulunmaktadır. Bu nedenle, şehirde kışlar oldukça soğuk ve kar yağışlı geçmektedir.
Erzurum İklimi
Erzurum’un iklimi karasal iklim özelliklerini taşır. Bu iklim tipinde yazlar kısa ve sıcak, kışlar ise uzun ve soğuktur. Erzurum’da da bu durum geçerlidir. Kış ayları oldukça soğuk geçer ve kar yağışı sık görülür. Ortalama kış sıcaklığı -8°C civarındadır. Yaz ayları ise kısa sürer ve sıcaklık ortalama 20-25°C arasındadır.
Erzurum’da yağışlar genellikle kış aylarında görülür. Yıllık ortalama yağış miktarı 400-500 mm civarındadır. Yüksek rakımı nedeniyle, kış aylarında yağan karın erimesiyle oluşan sular, Karasu Nehri’ne akar ve bölgenin su kaynaklarına katkıda bulunur.
Erzurum’un karasal iklim özellikleri, turizm açısından avantaj sağlamaktadır. Kış turizmi için ideal bir yer olan Erzurum, Palandöken Kayak Merkezi gibi önemli turistik merkezlere sahiptir.
Erzurum Ekonomisi
Erzurum, Doğu Anadolu Bölgesi’nin önemli şehirlerinden biridir. Şehir, tarihi İpek Yolu üzerinde bulunması, sahip olduğu turistik potansiyel, tarım ve hayvancılık faaliyetleri ile ekonomik açıdan önemli bir konumdadır.
Erzurum ekonomisinin en önemli sektörlerinden biri tarımdır. Şehirde geniş ovalar, verimli topraklar ve su kaynakları bulunmaktadır. Bu nedenle, tahıl, meyve ve sebzeler gibi birçok tarım ürünü yetiştirilir. Özellikle şehrin kuzeyinde yer alan Uzundere ve Pasinler ovaları, tarım faaliyetleri için oldukça verimlidir. Hayvancılık da Erzurum ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Özellikle koyun ve keçi yetiştiriciliği yaygındır.
Erzurum’da turizm de önemli bir gelir kaynağıdır. Palandöken Kayak Merkezi, Tortum Şelalesi, Çifte Minareli Medrese, Yakutiye Medresesi gibi turistik mekanlar, her yıl binlerce turistin ziyaret ettiği yerler arasındadır.
Sanayi sektörü de Erzurum ekonomisinde yer alır. Özellikle gıda, tekstil, inşaat malzemeleri, mobilya ve metal işleme sektörleri önemli bir yer tutar. Ayrıca şehirde madencilik faaliyetleri de sürdürülmektedir. Madenler arasında özellikle bakır, altın, çinko, gümüş, kurşun ve demir yatakları bulunur.
Erzurum, genel olarak Doğu Anadolu Bölgesi’nin gelişmekte olan şehirlerinden biridir. Şehrin ekonomisi, tarım, hayvancılık, turizm, sanayi ve madencilik gibi sektörlerin bir arada varlığına dayanmaktadır.
Erzurum Kültürü
Erzurum, tarihi İpek Yolu güzergahı üzerinde yer aldığı için kültür açısından oldukça zengin bir şehirdir. Şehirde farklı kültürlere ait izler ve eserler bulunmaktadır.
Erzurum’da yaşayan halk, gelenek ve göreneklerini büyük ölçüde muhafaza etmiştir. Şehirdeki kültürel zenginliklerden biri de yöresel yemeklerdir. Erzurum mutfağı, çeşitli et yemekleri, bakliyat yemekleri, tatlılar ve şerbetler gibi birçok yöresel lezzeti barındırır. Özellikle cağ kebabı, kadayıf dolması ve kuymak, şehirde sıklıkla tüketilen yemekler arasındadır.
Erzurum kültürü, el sanatları açısından da oldukça zengindir. Şehirdeki el işleri, kilim, halı, çorap ve heybe gibi ürünlerde kendini gösterir. Ayrıca bakır işlemeleri de şehrin öne çıkan el sanatları arasındadır.
Erzurum’da, tarihi eserler de kültürel zenginliğin bir parçasıdır. Yakutiye Medresesi, Çifte Minareli Medrese, Üç Kümbetler gibi tarihi yapılar, Osmanlı ve Selçuklu dönemlerine ait izleri günümüze taşır. Ayrıca şehirdeki tarihi camiler, hanlar, hamamlar ve köprüler de Erzurum’un kültürel mirası arasındadır.
Erzurum kültürü, geleneksel kıyafetler ve müziklerle de kendini gösterir. Şalvar, entari ve cepken gibi geleneksel kıyafetler, özellikle kadınların giyiminde kullanılır. Ayrıca, Erzurum’un müzik geleneği de oldukça zengindir. Yöresel enstrümanlar, özellikle tulum, bağlama ve kemençe gibi çalgılar kullanılır.
Erzurum kültürü, zengin tarihi, el sanatları, lezzetleri ve müzikleri ile dikkat çeker. Bu kültür, şehir halkı tarafından korunup yaşatılmaktadır.
Son olarak Erzurum hakkında daha kapsamlı bilgilere aşağıdaki içerikleri inceleyerek ulaşabilirsiniz.
- Erzurum’un ilçeleri gözlemlendiğinde en kalabalık ilçenin Yakutiye, en az nüfusa sahip olan ilçenin ise Pazaryolu olduğu 2020 nüfus sayım verilerinde belirtilmiştir. Merkez ilçeler olarak Yakutiye, Palandöken ve Aziziye’yi görmekteyiz diğer ilçeler merkeze belli mesafelerde uzaklıklara sahiptir. Aşağıda Erzurum’un ilçelerini alfabetik sıraya göre listeledik. Erzurum’un İlçeleri Aşkale Aziziye Çat Hınıs Horasan […]
- Erzurum Hakkında Bilgi Doğu Anadolu’nun en büyük şehri ve bölgenin ekonomik, ulaşım ve kültür açısından önemli bir merkezi olan Erzurum, zengin tarihi geçmişiyle öne çıkıyor. Romalılar, Urartular, İlhanlılar, Sasaniler, Araplar ve Selçuklular gibi farklı kavim ve milletler tarafından yönetilen Erzurum’da, Osmanlılar, kent ve çevresini fethettikleri 1514’ten 1923 yılına, Türkiye Cumhuriyeti […]
- Erzurum’un yöresel kıyafetleri günümüzde dahi yaşatılan bir Erzurum kültürü örneğidir. Erkeklerde ve kadınlarda farklı kullanım alanlarına sahip bu kıyafetlere aşağıda detaylıca yer vereceğim. Erzurum’un Yöresel Erkek Kıyafetleri Erzurum’da erkeklerin kullandığı yöresel kıyafetler daha çok bar oynarken görebileceğimiz kıyafetlerden ibaret olup detaylı isim ve özellikleri aşağıdadır; Cistik: Bar oynarken zor figürleri […]
- Anadolu’nun en eski yerleşim yerlerinden biri olan Erzurum, pek çok medeniyet izine sahiptir. Şehirde Osmanlı İmparatorluğu ve Selçuklu mimarisine ait birçok eseri görebilirsiniz. İşte bu eşsiz yapıları özetledik. Kale ve Kervansaraylar 1- Erzurum Kalesi Tarihi 1000’li yıllara dayanan Erzurum Kalesi aslında Bizans İmparatorluğu tarafından 415 yılında inşa edilmiştir. Dış ve […]
- M.Ö. 11.yy ve sonrasında birçok medeniyeti misafir eden Erzurum, değişik kültürlerin beşiği haline gelmiştir. Palandökenden tutunda Horasan, Aziziye, Uzundere gibi ilçeleriyle de ünlü olan Erzurum, tarihi dokularıyla özellikle dikkat çekiyor. Yöresel kent olan Erzurum’un aynı zamanda yemeklerinin de ünlü olduğunu söyleyebiliriz. Tabi ki bu durum tamamıyla yüzyıllar boyunca ağırladığı kültürlerle […]
- Doğu Anadolu Bölgesi’nin önemli kenti olan Erzurum tarihinin yanında piknik alanlarıyla da aynı zamanda dikkat çekiyor. Kıra ya da seyre gitmek şeklinde Erzurum halkı pikniği lanse ederler. Erzurum halkı için tüm ülkemizde olduğu gibi yaz aylarında vazgeçilmez bir etkinlik olarak karşımıza çıkıyor. Erzurumlular hatta yaz ayları dışında kış dönemlerinde de […]
- Ülkemizde üne kavuşan çok sayıda Erzurumlu ünlü isimler olduğunu söyleyebiliriz. Bu ünlü isimlerden bazıları sporcu, bazılarıysa sanatçı, kasap, alim, yapımcı, oyuncu, milletvekili ve devlet adamıdır… Nusret Gökçe Lokantacı ve kasap olan Nusret Gökçe, 1983’te doğmuştur. 4 kardeşi olan Nusret, mesleğe 6. Sınıfta okulu bırakarak başlamıştır. Dünyanın en tanınmış Türkleri içinde […]
- Ülkemizin hem Doğu Anadolu hem de Karadeniz Bölgesi topraklarında yer alan Erzurum, nüfus çoğunluğu açısından 29. Sırada bulunuyor. Doğu Anadolu’nun nüfus bağlamında 3. Büyük ili olduğunu söyleyebiliriz. Erzurum kuzeyinde Artvin’le Rize; batı tarafında Erzincan ve Bayburt; güneyinde Muş, Bingöl; doğusunda Ağrı, Kars ve kuzeydoğusunda da Ardahan bulunuyor. 1959 metre denizden […]
- Ülkemizin Doğu Anadolu Bölgesi’nde ki en önemli kentlerinden olan Erzurum kenti, Palandöken Dağları’nın etek kısımlarında kurulmuştur. Bölgenin en önemli kenti olmasında ki ana nedense, kalabalık ve büyük olmasıdır. Erzurum coğrafyası, bölgeler arasında geçiş sağladığı ulaşım olanaklarıyla, tahıl üretimine elverişli ovalarıyla, su kaynaklarıyla ve tarihiyle de çok dikkat çekiyor. Çok uzun […]
Sıkça Sorulan Sorular
Erzurum'un tarihi hakkında bilgi verebilir misiniz?
Erzurum, tarihi İpek Yolu'nun önemli geçiş noktalarından biridir ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Urartular, Medler, Persler, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar gibi pek çok devletin egemenliği altında kalmıştır. Bu nedenle, şehirde farklı kültürlerin izleri bulunmaktadır.
Erzurum'un iklimi nasıldır?
Erzurum, karasal iklimin etkisi altındadır ve sert kışları ile bilinir. Kış aylarında sıcaklık sıfırın altına düşebilirken, yaz aylarında ise sıcaklık 30 dereceye kadar çıkabilmektedir.
Erzurum'da görülmesi gereken turistik yerler nelerdir?
Erzurum'da tarihi dokusunu koruyan pek çok yapı bulunmaktadır. Bunlardan en önemlileri Yakutiye Medresesi, Çifte Minareli Medrese, Erzurum Kalesi, Ulu Camii ve İbrahim Paşa Sarayı'dır. Ayrıca, Palandöken Dağı'nda kayak yapmak ve Tortum Şelalesi'ni ziyaret etmek de popüler turistik aktiviteler arasındadır.
Erzurum'da hangi lezzetler tadılmalıdır?
Erzurum mutfağı, Anadolu'nun zengin yemek kültürüne sahip bir mutfaktır. Şehirde özellikle katmer, çiriş, cağ kebabı, ayran aşı, kadayıf dolması, tandır kebabı, kesme çorbası, kete ve şalgam suyu gibi yöresel lezzetleri tatmanızı öneririz.
